Άκουγα σήμερα το τραγούδι των Active Member με τον τίτλο του άρθρου μου και αποφάσισα να ψάξω τελικά ποιος είναι ο Μπάρμπα-Γιάννης. Θεωρώ ότι αξίζει να το μάθετε κι εσείς.
Ο Γιάννης Ταμτάκος ήταν πολιτικός αγωνιστής αρχικά του τροτσκισμού και μετέπειτα του αναρχισμού που έζησε και δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα. Για την δράση του διώχτηκε τόσο από το κράτος όσο και από τους σταλινικούς.
Ήταν ο τελευταίος επιζών ηγέτης της μεγάλης απεργίας του 1936 στη Θεσσαλονίκη. Γεννήθηκε το 1908 στις Φώκιες. Πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία το 1914, επέστρεψε το 1914 στην πόλη που γεννήθηκε για να την αφήσει οριστικά το 1922. Από 6 ετών άρχισε να εργάζεται πουλώντας κουλούρια και ως λούστρος. Το 1918 - 1919, σε ηλικία 11 ετών, συμμετείχε για πρώτη φορά σε μια εργατική συγκέντρωση για την Εργατική Πρωτομαγιά στη συνοικία της Eυαγγελίστριας της Θεσσαλονίκης. Πλησιάστηκε από τους υποστηρικτές του αρχειομαρξισμού το 1924.
Πήρε μέρος σ' όλους τους εργατικούς αγώνες της Θεσσαλονίκης, ως τσαγκάρης με την ιδιότητα του εκλεγμένου συμβούλου (1926-1927) και σαν γραμματέας του σωματείου των υποδηματεργατών Θεσσαλονίκης (1928-1929), ενώ αργότερα δραστηριοποιήθηκε μέσα από το σωματείο των ανέργων. Το 1931, όντας στην πρώτη γραμμή μιας διαδήλωσης ανέργων στην πλατεία Συντριβανίου της Θεσσαλονίκης, δέχτηκε την επίθεση μιας ομάδας χωροφυλάκων με επικεφαλής τον ανιψιό του Αστυνομικού Διευθυντή, που τον πυροβόλησε στο μάγουλο και του έκοψε τη γλώσσα. Χάρη στις επανειλημμένες χειρουργικές επεμβάσεις δεν έχασε τη φωνή του.
Το 1936, μετά τη βίαιη κατάπνιξη της εργατικής εξέγερσης, καταδικάστηκε ερήμην από το Κακουργιοδικείο Έδεσσας μαζί με 52 εργάτες ως ένας από τους υποκινητές της απεργίας στην Θεσσαλονίκη το Μάιο του 1936. Έμεινε στην εξορία και στη φυλακή, βάσει του ιδιώνυμου, από το 1937 έως το 1942. Φεύγοντας, η κυβέρνηση Τσουδερού τους άφησε εξόριστους στην Γαύδο και τους παρέδωσε στους Γερμανούς. Πολλοί από τους συνεξόριστους και συγκρατούμενούς του στη Γαύδο εκτελέστηκαν στην Καισαριανή και στο Νεζερό της Λαμίας, ανάμεσά τους και ο πρώην γραμματέας του ΚΚΕ και μετέπειτα επικεφαλής της τροτσκιστικής τάσης Παντελής Πουλιόπουλος. Ο Ταμτάκος γλύτωσε την εκτέλεση, μετά από απόδραση από το Τμήμα Μεταγωγών Πειραιά ενώ στη συνέχεια βγήκε στην παρανομία.
Αναγνωρίζοντας τον εαυτό του σαν επαναστάτη σοσιαλιστή, δεν πήρε μέρος στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο γιατί θεωρούσε το κίνημα του ΕΑΜ σαν εξάρτημα του επιτελείου της Μέσης Ανατολής, για την απελευθέρωση της ελληνικής αστικής τάξης. Το 1942 γνώτρισε τον Κορνήλιο Καστοριάδη και υιοθέτησε τις απόψεις που ο δεύτερος είχε εκφράσει σχετικά με τη γραφειοκρατικοποίηση των Κομμουνιστικών Κομμάτων.
Με βάση τις θέσεις αυτές, το 1947 απομακρύνεται οριστικά από τον τροτσκισμό. Μαζί με τους συντρόφους του Άγι Στίνα, Δημοσθένη Βουρσούκη, Μακρή, Κρόκο, Καστοριάδη και άλλους, πίστευε στις αρχές του ντεφαιτισμού και του επαναστατικού διεθνισμού προτάσσοντας μια αυτόνομη, αυτοδιαχειριζόμενη κοινωνία και διακηρύσσοντας την συναδέλφωση των εμπόλεμων στρατιωτών. Για τη στάση τους αυτή, ο Ταμτάκος και οι σύντροφοί του, καταδιώχθηκαν από τους Γερμανούς, τους Χίτες και τους σταλινικούς. Δεν ήταν λίγες οι φορές που ξέφυγε από τη δολοφονική δράση της Ο.Π.Λ.Α ενώ την περίοδο των εκκαθαρίσεων κυκλοφορούσε με διάφορες ταυτότητες και ψευδώνυμα.
Το 1951 φεύγει με πρόσκληση να εργαστεί ως μετανάστης στην Αυστραλία, όπου δούλεψε στο εργοστάσιο της General Motors. Στη Θεσσαλονίκη επέστρεψε το 1966 όπου έζησε την υπόλοιπη ζωή του.
Από τη δεκαετία του 1980 συνδέθηκε ιδεολογικά και πολιτικά με τον αντιεξουσιαστικό χώρο της Θεσσαλονίκης. Συμμετείχε, παρά την προχωρημένη ηλικία του, σε όλες τις εκδηλώσεις του εργατικού κινήματος της πόλης.
Πέθανε στις 4 Ιανουαρίου 2008, λίγες μέρες πριν κλείσει τα 100 του χρόνια και κηδεύτηκε την επόμενη μέρα στο νεκροταφείο της Μαλακοπής.
Δημοσιευμένο έργο
Το βιβλίο του “Αναμνήσεις μιας ζωής στο επαναστατικό κίνημα” που κυκλοφόρησε το Μάρτιο του 2003, περιέχει απομαγνητοφωνημένες αυτοβιογραφικές αφηγήσεις με αναφορές σε ιστορικά και πολιτικά γεγονότα του τελευταίου αιώνα. Απόσπασμα από το προσωπικό ημερολόγιο του έχει δημοσιευτεί το 1995 στην Εφημερίδα “Άλφα”.
Ο Γιάννης Ταμτάκος ήταν ένα από τα δυο βασικά πρόσωπα στην ταινία “Κούρσαλ” του Νίκου Θεοδοσίου.
Ο Γιάννης Ταμτάκος ήταν πολιτικός αγωνιστής αρχικά του τροτσκισμού και μετέπειτα του αναρχισμού που έζησε και δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα. Για την δράση του διώχτηκε τόσο από το κράτος όσο και από τους σταλινικούς.
Ήταν ο τελευταίος επιζών ηγέτης της μεγάλης απεργίας του 1936 στη Θεσσαλονίκη. Γεννήθηκε το 1908 στις Φώκιες. Πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία το 1914, επέστρεψε το 1914 στην πόλη που γεννήθηκε για να την αφήσει οριστικά το 1922. Από 6 ετών άρχισε να εργάζεται πουλώντας κουλούρια και ως λούστρος. Το 1918 - 1919, σε ηλικία 11 ετών, συμμετείχε για πρώτη φορά σε μια εργατική συγκέντρωση για την Εργατική Πρωτομαγιά στη συνοικία της Eυαγγελίστριας της Θεσσαλονίκης. Πλησιάστηκε από τους υποστηρικτές του αρχειομαρξισμού το 1924.Πήρε μέρος σ' όλους τους εργατικούς αγώνες της Θεσσαλονίκης, ως τσαγκάρης με την ιδιότητα του εκλεγμένου συμβούλου (1926-1927) και σαν γραμματέας του σωματείου των υποδηματεργατών Θεσσαλονίκης (1928-1929), ενώ αργότερα δραστηριοποιήθηκε μέσα από το σωματείο των ανέργων. Το 1931, όντας στην πρώτη γραμμή μιας διαδήλωσης ανέργων στην πλατεία Συντριβανίου της Θεσσαλονίκης, δέχτηκε την επίθεση μιας ομάδας χωροφυλάκων με επικεφαλής τον ανιψιό του Αστυνομικού Διευθυντή, που τον πυροβόλησε στο μάγουλο και του έκοψε τη γλώσσα. Χάρη στις επανειλημμένες χειρουργικές επεμβάσεις δεν έχασε τη φωνή του.
Το 1936, μετά τη βίαιη κατάπνιξη της εργατικής εξέγερσης, καταδικάστηκε ερήμην από το Κακουργιοδικείο Έδεσσας μαζί με 52 εργάτες ως ένας από τους υποκινητές της απεργίας στην Θεσσαλονίκη το Μάιο του 1936. Έμεινε στην εξορία και στη φυλακή, βάσει του ιδιώνυμου, από το 1937 έως το 1942. Φεύγοντας, η κυβέρνηση Τσουδερού τους άφησε εξόριστους στην Γαύδο και τους παρέδωσε στους Γερμανούς. Πολλοί από τους συνεξόριστους και συγκρατούμενούς του στη Γαύδο εκτελέστηκαν στην Καισαριανή και στο Νεζερό της Λαμίας, ανάμεσά τους και ο πρώην γραμματέας του ΚΚΕ και μετέπειτα επικεφαλής της τροτσκιστικής τάσης Παντελής Πουλιόπουλος. Ο Ταμτάκος γλύτωσε την εκτέλεση, μετά από απόδραση από το Τμήμα Μεταγωγών Πειραιά ενώ στη συνέχεια βγήκε στην παρανομία.
Αναγνωρίζοντας τον εαυτό του σαν επαναστάτη σοσιαλιστή, δεν πήρε μέρος στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο γιατί θεωρούσε το κίνημα του ΕΑΜ σαν εξάρτημα του επιτελείου της Μέσης Ανατολής, για την απελευθέρωση της ελληνικής αστικής τάξης. Το 1942 γνώτρισε τον Κορνήλιο Καστοριάδη και υιοθέτησε τις απόψεις που ο δεύτερος είχε εκφράσει σχετικά με τη γραφειοκρατικοποίηση των Κομμουνιστικών Κομμάτων.
Με βάση τις θέσεις αυτές, το 1947 απομακρύνεται οριστικά από τον τροτσκισμό. Μαζί με τους συντρόφους του Άγι Στίνα, Δημοσθένη Βουρσούκη, Μακρή, Κρόκο, Καστοριάδη και άλλους, πίστευε στις αρχές του ντεφαιτισμού και του επαναστατικού διεθνισμού προτάσσοντας μια αυτόνομη, αυτοδιαχειριζόμενη κοινωνία και διακηρύσσοντας την συναδέλφωση των εμπόλεμων στρατιωτών. Για τη στάση τους αυτή, ο Ταμτάκος και οι σύντροφοί του, καταδιώχθηκαν από τους Γερμανούς, τους Χίτες και τους σταλινικούς. Δεν ήταν λίγες οι φορές που ξέφυγε από τη δολοφονική δράση της Ο.Π.Λ.Α ενώ την περίοδο των εκκαθαρίσεων κυκλοφορούσε με διάφορες ταυτότητες και ψευδώνυμα.
Το 1951 φεύγει με πρόσκληση να εργαστεί ως μετανάστης στην Αυστραλία, όπου δούλεψε στο εργοστάσιο της General Motors. Στη Θεσσαλονίκη επέστρεψε το 1966 όπου έζησε την υπόλοιπη ζωή του.
Από τη δεκαετία του 1980 συνδέθηκε ιδεολογικά και πολιτικά με τον αντιεξουσιαστικό χώρο της Θεσσαλονίκης. Συμμετείχε, παρά την προχωρημένη ηλικία του, σε όλες τις εκδηλώσεις του εργατικού κινήματος της πόλης.
Πέθανε στις 4 Ιανουαρίου 2008, λίγες μέρες πριν κλείσει τα 100 του χρόνια και κηδεύτηκε την επόμενη μέρα στο νεκροταφείο της Μαλακοπής.
Δημοσιευμένο έργο
Το βιβλίο του “Αναμνήσεις μιας ζωής στο επαναστατικό κίνημα” που κυκλοφόρησε το Μάρτιο του 2003, περιέχει απομαγνητοφωνημένες αυτοβιογραφικές αφηγήσεις με αναφορές σε ιστορικά και πολιτικά γεγονότα του τελευταίου αιώνα. Απόσπασμα από το προσωπικό ημερολόγιο του έχει δημοσιευτεί το 1995 στην Εφημερίδα “Άλφα”.
Ο Γιάννης Ταμτάκος ήταν ένα από τα δυο βασικά πρόσωπα στην ταινία “Κούρσαλ” του Νίκου Θεοδοσίου.
Στίχοι τραγουδιου Αctive Member
Στου μπαρμπα Γιάννη τη βεράντα μυρίζει γιασεμί
φέρμα κουβέντα στριφτάρι κι αβέρτα οι στοχασμοί.
Των ματιών το βούρκωμα θυμάμαι και τα γέλια,
τις μνήμες για σπουδαίους και για κενά βαρέλια.
Την βύθισή του στα μαύρα περασμένα
(τα για όλους ξεχασμένα) την ‘εκανε για μένα
στα χαρτογραφημένα απ’ τους αποθηριωμένους
με πήγε από μέρη λεύτερα τόπους ξεσφραγισμένους.
φέρμα κουβέντα στριφτάρι κι αβέρτα οι στοχασμοί.
Των ματιών το βούρκωμα θυμάμαι και τα γέλια,
τις μνήμες για σπουδαίους και για κενά βαρέλια.
Την βύθισή του στα μαύρα περασμένα
(τα για όλους ξεχασμένα) την ‘εκανε για μένα
στα χαρτογραφημένα απ’ τους αποθηριωμένους
με πήγε από μέρη λεύτερα τόπους ξεσφραγισμένους.
Πάμε Ακροναυπλία γι αρχή μ αψηφισιά
για κάποιους μοναξιώτες μ ένα φεγγίτη μοιρασιά.
Θυμάμαι από τη Θήβα έναν λεβέντη γιατρό
η «ΟΠΛΑ» του χε τάξει να τον βρούνε μισερό.
Τον βρήκαν κρεμασμένο θα βγαινε σε έναν μήνα
και κλέψαν το τεφτέρι του που θα δινε στον Στίνα.
Να σε πάω Ικαρία, Μακρόνησο ή Γιάρο
για τη σιωπή μου εκεί κάποιοι με λέγαν «Χάρο».
Δεν ήμουν στα κοπαδιαστά, στους κωλοπετσωμένους
ήμουνα ήδη στους νεκρούς τους κατασταλαγμένους.
Ξέρεις, απ τα κοπάδια κάποιους τους είδα υπουργούς,
κυβερνήτες πατεράδες και γυιούς.
Μα φτου στο διόλο, σκατά στο στόμα μου
στην ψυχή ο παραδαρμός κι όχι στο σώμα μου.
Εμάς, του «τίποτα» μας σκοτώναν με το γάντι
ή ύστερα απ το πετσόκομα μας δίναν πασαβάντι
και την στάμπα τους σε κάθε τρισκατάρατο,
γιατί η ιστορία στον τόπο αυτό είναι κατουροκάνατο
και αυτή που λες εσύ, μικρή κοσμογωνιά,
μια χαμηλοβλεπούσα είναι στην απολησμονιά.
για κάποιους μοναξιώτες μ ένα φεγγίτη μοιρασιά.
Θυμάμαι από τη Θήβα έναν λεβέντη γιατρό
η «ΟΠΛΑ» του χε τάξει να τον βρούνε μισερό.
Τον βρήκαν κρεμασμένο θα βγαινε σε έναν μήνα
και κλέψαν το τεφτέρι του που θα δινε στον Στίνα.
Να σε πάω Ικαρία, Μακρόνησο ή Γιάρο
για τη σιωπή μου εκεί κάποιοι με λέγαν «Χάρο».
Δεν ήμουν στα κοπαδιαστά, στους κωλοπετσωμένους
ήμουνα ήδη στους νεκρούς τους κατασταλαγμένους.
Ξέρεις, απ τα κοπάδια κάποιους τους είδα υπουργούς,
κυβερνήτες πατεράδες και γυιούς.
Μα φτου στο διόλο, σκατά στο στόμα μου
στην ψυχή ο παραδαρμός κι όχι στο σώμα μου.
Εμάς, του «τίποτα» μας σκοτώναν με το γάντι
ή ύστερα απ το πετσόκομα μας δίναν πασαβάντι
και την στάμπα τους σε κάθε τρισκατάρατο,
γιατί η ιστορία στον τόπο αυτό είναι κατουροκάνατο
και αυτή που λες εσύ, μικρή κοσμογωνιά,
μια χαμηλοβλεπούσα είναι στην απολησμονιά.
Θα σου πω στα γρήγορα (πράγμα δυσκολοκάμωτο)
για κάθε προτάτο πλανερό και ατσαλάκωτο.
Το ΕΑΜ, τη Βάρκιζα, τα μαζεμένα «Yes»,
το κόμμα και την αποχή από τις εκλογές.
Τον Παπάγο, τον Πλαστήρα και τον βασιλιά,
τους αποστάτες και της Χούντας τη ληστοφωλιά,
το ΠΑΚ, την αντίσταση απ το παράνομο κόμμα
- οι εκλεκτοί στα Παρίσια κι οι άτυχοι στο χώμα.
Για το νόμιμο κόμμα, το δώρο του εθνάρχη,
την αλλαγή, το καθεστώς του όπως λάχει,
τους κοσκωτάδες και το ροζέ 89
σερί πάει η γεννοβολιά μέχρι τούτη τη γενιά.
Θα θελα να με ρώταγες ποιος σκότωσε τον ¶ρη,
ποιος έδωσε τον Ράπτη και τον Καστοριάδη,
ποιος τον Λαμπράκη σκότωσε και ποιος τον Παναγούλη,
ποιος κρυβόταν πίσω από το μάυρο κουκούλι.
Τίνος Ρέμβη ήτανε η χουντομορταρία
και ποιοι οι ανθρωποφύλακες στα κελιά τα κρύα.
Ποιοι λοιδωρούσαν τα παιδιά στο Χημείο
και ποιοι της λευτεριάς δεν περάσαν το πορθμείο.
Ρώτα με λεβέντη μου, μέρες να σου λέω,
γι άλλα θα βλέπεις να γελώ και γι άλλα ίσως να κλαίω.
Κοντεύω τα εκατό μεγάλη σερμαγιά
μα έξω απ το μνημούρι μου η απολησμονιά.
για κάθε προτάτο πλανερό και ατσαλάκωτο.
Το ΕΑΜ, τη Βάρκιζα, τα μαζεμένα «Yes»,
το κόμμα και την αποχή από τις εκλογές.
Τον Παπάγο, τον Πλαστήρα και τον βασιλιά,
τους αποστάτες και της Χούντας τη ληστοφωλιά,
το ΠΑΚ, την αντίσταση απ το παράνομο κόμμα
- οι εκλεκτοί στα Παρίσια κι οι άτυχοι στο χώμα.
Για το νόμιμο κόμμα, το δώρο του εθνάρχη,
την αλλαγή, το καθεστώς του όπως λάχει,
τους κοσκωτάδες και το ροζέ 89
σερί πάει η γεννοβολιά μέχρι τούτη τη γενιά.
Θα θελα να με ρώταγες ποιος σκότωσε τον ¶ρη,
ποιος έδωσε τον Ράπτη και τον Καστοριάδη,
ποιος τον Λαμπράκη σκότωσε και ποιος τον Παναγούλη,
ποιος κρυβόταν πίσω από το μάυρο κουκούλι.
Τίνος Ρέμβη ήτανε η χουντομορταρία
και ποιοι οι ανθρωποφύλακες στα κελιά τα κρύα.
Ποιοι λοιδωρούσαν τα παιδιά στο Χημείο
και ποιοι της λευτεριάς δεν περάσαν το πορθμείο.
Ρώτα με λεβέντη μου, μέρες να σου λέω,
γι άλλα θα βλέπεις να γελώ και γι άλλα ίσως να κλαίω.
Κοντεύω τα εκατό μεγάλη σερμαγιά
μα έξω απ το μνημούρι μου η απολησμονιά.
πηγή : http://thenetwar.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου